สุภาภรณ์ มาลัยลอย: นักปกป้องสิทธิมนุษยชนและสิ่งแวดล้อม (Earth Rights)*
อชิชญา อ๊อตวงศ์ เขียน
ประสบการณ์การทำงานที่มูลนิธินิติธรรมสิ่งแวดล้อม หรือ EnLAW ถือเป็นหนึ่งในช่วงเวลาที่มีค่าที่สุดในชีวิตของข้าพเจ้า ด้วยเพราะในตอนนั้น ข้าพเจ้าได้มีโอกาสพบเจอกับผู้คนที่ทุ่มเททำงานเพื่อปกป้องสิทธิมนุษยชนและสิ่งแวดล้อม อย่างสุดกำลัง และมีความเชื่อมั่นในพลังของคนที่ไม่มีเสียง ไม่มีพลังในสังคม หนึ่งในบุคคลที่สร้างแรงบันดาลใจและถ่ายทอดพลังให้กับข้าพเจ้ามากที่สุด คือ “พี่หนู” สุภาภรณ์ มาลัยลอย ผู้จัดการมูลนิธินิติธรรมสิ่งแวดล้อม
พี่หนูเป็นหนึ่งในผู้ร่วมก่อตั้งมูลนิธินิติธรรมสิ่งแวดล้อม ในพ.ศ. 2544 ด้วยภารกิจในการตรวจสอบและพัฒนาปรับปรุงกฎหมายสิ่งแวดล้อมในประเทศไทย รวมทั้งหนุนเสริมการทำงานของชุมชนซึ่งได้รับผลกระทบจากโครงการพัฒนาด้านอุตสาหกรรม ผ่านการจัดอบรมทางกฎหมายให้กับชาวบ้าน, สร้างการรณรงค์เพื่อพัฒนาระบบกฎหมายสิ่งแวดล้อม และรับผิดชอบในการดำเนินคดีด้านสิ่งแวดล้อมให้กับชุมชน โดยปัจจุบันพี่หนูยังคงเป็นบุคคลที่มีความสำคัญและอยู่ทั้งเบื้องหน้าและเบื้องหลังการทำงานขององค์กรอย่างต่อเนื่อง
สำหรับข้าพเจ้าแล้ว พี่หนูเป็นผู้หญิงที่แข็งแกร่ง แม้ว่าจะไม่ได้เรียนจบทางด้านกฎหมาย แต่เธอก็มุ่งมั่นตั้งใจในการเรียนรู้ประเด็นทางกฎหมายที่ยุ่งยากผ่านประสบการณ์การทำงาน เธอทุ่มเททำงานให้ชุมชนไม่ว่ากลางวันหรือกลางคืน สังเกตได้จากการที่เธอแทบไม่เคยปิดโทรศัพท์มือถือเลย เนื่องจากกังวลว่าจะมีปัญหาฉุกเฉินในชุมชนที่ต้องการความช่วยเหลือจากเธอ นอกจากนี้ ตารางการทำงานของเธอจะเต็มไปด้วยการประชุมหรือลงพื้นที่ร่วมกับชุมชน หรือเครือข่ายการทำงาน หากนึกย้อนกลับไป ถือเป็นความโชคดีของข้าพเจ้าที่ได้ทำงานร่วมกับพี่หนูเกือบ 3 ปี ข้าพเจ้ายังจำได้ถึงสิ่งที่พี่หนูเคยพูดว่า เธอรู้สึกไม่สบายใจทุกครั้งที่ต้องปฏิเสธความต้องการของชาวบ้าน เพราะ เมื่อเขาร้องขอเรา นั่นหมายถึงเขากำลังเผชิญกับปัญหาที่ใหญ่เกินตัวเขา และหวังว่าเราจะสามารถช่วยอะไรเขาได้บ้าง
ด้วยจุดยืนของพี่หนู เธอไม่ได้ต้องการจะขัดขวางการพัฒนา แต่เธอเชื่อว่า ชุมชนมีส่วนสำคัญในการปกป้องสิ่งแวดล้อม หากมีโครงการพัฒนาใดเกิดขึ้น ชุมชนในฐานะที่รู้จักพื้นที่ของพวกเขาดีที่สุด ควรมีสิทธิในการตัดสินใจเลือกแนวทางการพัฒนาของพวกเขาเอง อันเป็นไปเพื่อสอดคล้องกับวิถีชีวิตและสภาพแวดล้อมของพวกเขา
แม้ข้าพเจ้าจะไม่ได้ทำงานที่มูลนิธินิติธรรมสิ่งแวดล้อมเป็นเวลากว่าหนึ่งปีแล้ว แต่ด้วยความทุ่มเททำงานเพื่อชุมชน และความมุ่งมั่นตั้งใจที่ไม่เคยแปรผันของพี่หนู ทำให้เธอยังคงเป็นบุคคลที่สร้างแรงบันดาลใจให้กับข้าพเจ้าเสมอ ทั้งกระตุ้นเตือนให้ข้าพเจ้าฝึกฝนตัวเองให้เก่งขึ้น และที่สำคัญคือ ตอบตัวเองในใจได้ว่า ข้าพเจ้าจะพัฒนาตัวเองไปเพื่ออะไร ในอนาคต ข้าพเจ้าหวังว่าจะได้กลับมาสนับสนุนการทำงานของเธอและองค์กรอย่างเต็มความสามารถอีกครั้ง ด้วยเพราะเชื่อว่า นี่เป็นหนทางที่ดีที่สุดในการตอบแทนสิ่งที่เธอมอบให้กับข้าพเจ้า
————————————————————————————–
*แปลจากบทความต้นฉบับภาษาอังกฤษ ‘Spotlight on Earth Rights Defenders in Thailand’
เผยแพร่ครั้งแรกที่ http://www.earthrights.org/blog/spotlight-earth-rights-defenders-thailand (26 August 2014)
I am so lucky to have had opportunities to meet inspiring people who have dedicated their lives to public interest. These people believe strongly in the capacities of the weak, and they work to protect earth rights. One of the most inspiring people is my senior colleague, Ms. Supaporn Malailoy or P’Noo.
P’Noo was one of the establishers of EnLAWTHAI foundation. EnLAWTHAI was founded in 2001 with a mission to monitor and enhance positive environmental law as well as to strengthen industrial affected communities through providing legal training, promoting environmental campaigns, and being a representative in environmental lawsuits. As a general manager, P’Noo is still a key figure in the foundation.
P’Noo has given me invaluable inspiration and ambition. I collaborated with her as a junior lawyer at the organization for three years. Even though she did not graduate from law school, she has tried her best to learn complicated legal issues through her work experiences. For me, P’Noo is a strong woman who sacrifices her life for communities all day and night. She never turns her phone off because she is worried that villagers might face some urgent situations and need her help. Her schedule is always full of meetings with local communities and networks. She told me that she always feels uncomfortable denying villagers’ requirements because when they ask her, they are in severe trouble, and hope that she can solve their problems.
P’Noo strongly believes that local people (almost all are farmers) play an essential role in protecting the environment. She does not want to block all development, but she thinks that local people know their area best. Thus, they must have the right to decide how it is developed.
Even though I left the foundation a year ago, P’Noo’s devotion and determination still inspire me to work harder. I know I must improve myself so that in the future, I can support her work and EnLAW. In my opinion, this is the best way to honor her.
—————————————————————————————————
อชิชญา อ๊อตวงศ์ (Ashijya Otwong – Proud) is currently a student at EarthRights’ School Mekong. She has worked as an environmental lawyer for ENLAW in Bangkok, investigating the environmental impacts of various projects on local communities, disclosing information on misconduct around Environmental Impact Assessments, conducting community-based environmental law trainings, and doing media campaigning.
