ชวนอ่านผลกระทบหากมีการประกาศใช้ร่างพ.ร.บ.การดำเนินกิจกรรมขององค์กรไม่แสวงหากำไร พ.ศ. … หรือ “กฎหมายควบคุมการรวมกลุ่มของประชาชน” ที่กำลังเปิดรับฟังความคิดเห็นโดยกระทรวงพัฒนาสังคมและความมั่นคงของมนุษย์ (พม.) โดยวันที่ 25 มีนาคม 2565 จะเป็นวันสุดท้ายของการเปิดรับฟังความคิดเห็น

สาระสำคัญของร่างกฎหมายที่หากมีการประกาศใช้กฎหมายนี้จะส่งผลให้การตั้งองค์กรหรือรวมกลุ่มทำกิจกรรมของภาคประชาชนไม่เหมือนเดิมอีกต่อไป
ที่มาของร่างกฎหมาย “ควบคุมการรวมกลุ่มของประชาชน”

- ร่างกฎหมายฉบับนี้เกิดขึ้นจากนายกรัฐมนตรี (พลเอกประยุทธ์ จันทร์โอชา) มีข้อสั่งการให้สำนักงานคณะกรรมการกฤษฎีกาศึกษากฎหมายของต่างประเทศเพื่อหาหลักการมาใช้ยกร่างกฎหมายว่าด้วยการดำเนินงานขององค์กรไม่แสวงหารายได้หรือกำไรมาแบ่งปันกัน
- โดยสำนักงานคณะกรรมการกฤษฎีกาได้เลือกศึกษากฎหมายของประเทศญี่ปุ่น อังกฤษ ฝรั่งเศส อินเดีย สาธารณรัฐประชาชนจีน กัมพูชา อิหร่าน เคนย่า และรัสเซีย ซึ่งหากพิจารณาจากคะแนนเสรีภาพโดยรวมของประเทศต่างๆ (Global Freedom Scores) โดย Freedom House พบว่าประเทศที่เลือกศึกษานั้นส่วนใหญ่เป็นประเทศที่มีปัญหาด้านสิทธิมนุษยชน
- ต่อมารองนายกรัฐมนตรี (วิษณุ เครืองาม) เป็นประธานจัดประชุมส่วนราชการและมอบหมายให้สำนักงานคณะกรรมการกฤษฎีกาจัดทำและนำเสนอหลักการของร่างกฎหมายต่อคณะรัฐมนตรี
- เมื่อวันที่ 23 ก.พ. 64 คณะรัฐมนตรีมีมติเห็นชอบหลักการของร่างกฎหมายดังกล่าว
- เมื่อวันที่ 12-31 มี.ค. 64 สำนักงานคณะกรรมการกฤษฎีกาจึงดำเนินการยกร่าง พ.ร.บ.ว่าด้วยการดำเนินงานขององค์กรไม่แสวงหารายได้หรือกำไรมาแบ่งปันกัน พ.ศ. …. และเผยแพร่บนเว็บไซต์เพื่อรับฟังความคิดเห็นระหว่างวันที่ 12-31 มีนาคม 2564
- เมื่อวันที่ 29 มิ.ย. 64 ครม. มีมติเห็นชอบการเพิ่มเติมหลักการของร่างกฎหมาย ตามที่สำนักงานป้องกันและปราบปรามการฟอกเงิน (ปปง.) เสนอ
- เมื่อวันที่ 13 ธ.ค. 64 กฤษฎีกา จัดทำร่าง ‘พ.ร.บ. การดำเนินกิจกรรมขององค์กรไม่แสวงหากำไร พ.ศ. ….’ (ร่างฉบับใหม่) ขึ้น
- เมื่อวันที่ 4 ม.ค. 65 ครม. มีมติเห็นชอบร่างที่กฤษฎีกาเสนอและมอบ กระทรวงการพัฒนาสังคมและความมั่นคงของมนุษย์ (พม.) ดำเนินการรับฟังความคิดเห็นตามมาตรา 77 รัฐธรรมนูญฯ 2560
- เมื่อวันที่ 18 ม.ค. – 25 มี.ค. 65 ปัจจุบันนี้อยู่ในระหว่างรับฟังความคิดเห็น โดย กระทรวงการพัฒนาสังคมและความมั่นคงของมนุษย์ (พม.)
ใครคือองค์กรไม่แสวงหากำไร ที่อยู่ภายใต้บังคับของกฎหมายฉบับนี้บ้าง ?

องค์กรไม่แสวงหากำไร ตามนิยามในร่างกฎหมายนี้ มีความหมายครอบคลุมถึง คณะบุคคลภาคเอกชนซึ่งรวมกลุ่มกันจัดตั้งในรูปแบบใด ๆ ที่มีบุคคลร่วมดำเนินงานเพื่อจัดทำกิจกรรมต่าง ๆ ในสังคมโดยไม่มุ่งแสวงหากำไรมาแบ่งปันกัน แต่ไม่รวมถึงการรวมกลุ่มของคณะบุคคลเพื่อดำเนินกิจกรรมเป็นการเฉพาะคราว หรือดำเนินกิจกรรมเฉพาะเพื่อประโยชน์ของคณะบุคคลนั้น หรือพรรคการเมือง (มาตรา 3) นอกจากนี้องค์กรไม่แสวงหากำไรแห่งใดมีการจัดตั้งขึ้นตามกฎหมายโดยเฉพาะนอกจากต้องปฏิบัติตามกฎหมายโดยเฉพาะนั้นแล้ว ให้อยู่ในบังคับตามบทบัญญัติแห่งพระราชบัญญัตินี้ด้วย (มาตรา 5)

องค์กรไม่แสวงหากำไร “ทุกกลุ่ม” ต้องปฏิบัติตามกฎหมาย ดังนี้
- ต้องเปิดเผยข้อมูล ชื่อ วัตถุประสงค์ในการจัดตั้ง วิธีดำเนินงาน แหล่งที่มาของเงินทุน รายชื่อผู้รับผิดชอบดำเนินงาน โดยให้หน่วยงานของรัฐและบุคคลทั่วไปเข้าถึงได้โดยง่าย (มาตรา 19)
- องค์กรที่มีรายได้จากการรับเงินบริจาคจากบุคคลทั่วไปหรือจากแหล่งเงินทุนต่างประเทศ มีหน้าที่จัดทำบัญชีรายรับรายจ่าย และเปิดเผยบัญชีให้บุคคลทั่วไปเข้าถึงได้โดยง่าย (มาตรา 22)
- กรณีนายทะเบียนพบว่าไม่เปิดเผยหรือปกปิดข้อมูล ให้นายทะเบียนแจ้งเตือนให้ดำเนินการเปิดเผยภายในเวลาที่กำหนด หากพ้นกำหนดเวลาแล้วยังไม่ดำเนินการเปิดเผย ให้นายทะเบียนมีอำนาจออกคำสั่งให้องค์กรนั้นหยุดการดำเนินกิจกรรมจนกว่าจะได้ดำเนินการเสร็จ (มาตรา 19 วรรค 4)
อำนาจควบคุมตรวจสอบองค์กรที่รับเงินจากต่างประเทศ
ถ้าได้รับเงินอุดหนุนหรือเงินบริจาคจากแหล่งเงินทุนจากต่างประเทศให้ดำการเพิ่ม (มาตรา 21)
- ต้องแจ้งชื่อแหล่งเงินทุนต่างประเทศ บัญชีธนาคารที่จะรับเงิน จำนวนเงินที่จะได้รับ และวัตถุประสงค์ของการนําเงินไปใช้จ่าย ต่อนายทะเบียน
- ต้องรับเงินผ่านบัญชีของธนาคารตามที่องค์กรไม่แสวงหากําไรแจ้งไว้ต่อนายทะเบียน
- ต้องใช้เงินที่ได้รับจากแหล่งเงินทุนต่างประเทศเฉพาะตามวัตถุประสงค์ที่ได้แจ้งต่อนายทะเบียน
- ต้องไม่ใช้เงินที่ได้รับ ดำเนินกิจกรรมในลักษณะการแสวงหาอำนาจรัฐ หรือเอื้อประโยชน์ต่อพรรคการเมือง
กรณีฝ่าฝืน นายทะเบียนมีอำนาจออกคำสั่งให้ยุติการดำเนินงาน เช่นกัน

ข้อห้ามดำเนินงาน
ร่างกฎหมายฉบับนี้ กำหนดข้อห้ามไม่ให้องค์กรแสวงหากำไรดำเนินงานในลักษณะดังต่อไปนี้ (มาตรา 20)
- กระทบต่อความมั่นคงของรัฐ รวมถึงความมั่นคงของรัฐด้านเศรษฐกิจ หรือ ด้านความสัมพันธ์ระหว่างประเทศ
- กระทบต่อความสงบเรียบร้อยหรือศีลธรรมอันดีของประชาชน หรือก่อให้เกิดความแตกแยกในสังคม
- กระทบต่อประโยชน์สาธารณะรวมทั้งความปลอดภัยสาธารณะ
- เป็นการกระทำความผิดต่อกฎหมาย
- เป็นการกระทำที่เป็นการละเมิดสิทธิและเสรีภาพของบุคคลอื่น หรือ กระทบต่อความเป็นอยู่โดยปกติสุขของบุคคลอื่น

แค่สงสัย ? ก็สามารถเรียกบุคคลมาชี้แจงได้
ในกรณีที่มีเหตุอันควรสงสัยว่าองค์กรไม่แสวงหากําไรแห่งใดอาจจะกระทำความผิดตามพระราชบัญญัตินี้ ให้พนักงานเจ้าหน้าที่มีอำนาจมีหนังสือคำสั่งเรียกให้บุคคลที่เกี่ยวข้องมาชี้แจงข้อเท็จจริง รวมทั้งให้ส่งเอกสารหรือหลักฐานใดเพื่อประกอบการพิจารณาได้ (มาตรา 24)
บทกำหนดโทษ หากไม่ทำตามกฎหมาย
- ไม่เปิดเผยข้อมูล หรือบัญชีรายรับรายจ่าย โทษปรับไม่เกิน 50,000 บาท และปรับอีกวันละ 1,000 บาท ตลอดระยะเวลาที่ฝ่าฝืน (มาตรา 25)
- ไม่ยุติการดำเนินงานตามคำสั่งนายทะเบียน โทษปรับไม่เกิน 500,000 บาท และปรับอีกวันละ 10,000 บาท ตลอดระยะเวลาที่ฝ่าฝืน (มาตรา 26)
- ให้ผู้รับผิดชอบดำเนินงานขององค์กร รับโทษเช่นเดียวกันด้วย(มาตรา 27)

หากทำกิจกรรมที่ไม่ขัดกับ มาตรา 20 อาจได้รับการส่งเสริมและสนับสนุนดังนี้
- การสนับสนุนจากคณะกรรมการส่งเสริมและพัฒนาองค์กรไม่แสวงหากำไร (มาตรา 14) เช่น การมีส่วนร่วมในฐานะเป็นหุ้นส่วนกับภาครัฐและภาคส่วนอื่น, การพัฒนาศักยภาพเพื่อให้มีความเข้มแข็ง, ส่งเสริมและพัฒนาเพื่อให้สามารถทำกิจกรรมสำเร็จตามวัตถุประสงค์และเป็นประโยชน์แก่สังคมและประเทศชาติ
- เงินทุนเพื่อสนับสนุนการดำเนินกิจกรรม (มาตรา 15)
- สิทธิประโยชน์ทางภาษีอากรสำหรับองค์กรและผู้สนับสนุนองค์กรไม่แสวงหากำไร (มาตรา 16)

ภาพกราฟฟิคสรุปสาระสำคัญร่างกฎหมายควบคุมการรวมกลุ่มของประชาชน โดย มูลนิธินิติธรรมสิ่งแวดล้อม (EnLAW)
On the floor of this casino, you will find 78 gaming tables with craps, blackjack, Caribbean stud poker, roulette and baccarat. Read more 2021 Sports Betting Hopes in Arizona January 15, 2021 – Goliath Casino Goliath Casino, Gomeout-78 gone Gone are the days of playing with your no deposit bonus on only a selected slot, with Riviera you can do whatever you want with your bonus money… play one hand of Blackjack, or squeeze every penny out of them by playing some low stakes slots action, the choice is yours! Hotel offering free breakfast, an indoor pool, and free WiFi zde. Start your day with breakfast for under $5 up until 10am, then dog into a mouth watering burger or deli sandwich for lunch.