หลักและวิธีการในการใช้สิทธิของประชาชน เมื่อได้รับความเสียหายจากกรณีการรั่วไหลของน้ำมันในทะเล

หลักและวิธีการในการใช้สิทธิของประชาชน

เมื่อได้รับความเสียหายจากกรณีการรั่วไหลของน้ำมันในทะเล

 

  • รวบรวมข้อมูลความเสียหายที่เกิดขึ้น โดยสามารถแบ่งกลุ่มผลกระทบได้ดังนี้
    1.  ทรัพยากรธรรมชาติและสิ่งแวดล้อม

  ผลกระทบที่เกิดกับระบบนิเวศทางทะเล สัตว์น้ำ ชายหาด
  การเก็บข้อมูลผลกระทบ
     –          การตรวจสอบตำแหน่งที่ตั้งของบริเวณที่น้ำมันรั่วไหล
     –          จัดทำแผนที่ทรัพยากร บริเวณที่คาดว่าจะได้รับผลกระทบ
     –          สำรวจความเสียหาย และขอบเขตของความเสียหายของทรัพยากรธรรมชาติว่าได้รับความเสียหาย
                 มากน้อยเพียงใดโดยพิจารณาจากความเสียหายที่มีต่อทรัพยากรและสิ่งมีชีวิตที่อยู่ในทรัพยากร-
                 ธรรมชาติบริเวณนั้น
  ขอข้อมูลจากหน่วยงานที่เกี่ยวข้อง
     –          ข้อมูลการตรวจสอบชนิด ปริมาณ ของน้ำมันที่รั่วไหล ทิศทางละความเร็วกระแสน้ำ-กระแสลม
                 เพื่อวิเคราะห์แนวโน้ม ทิศทางและความเร็วของการเคลื่อนที่ของคราบน้ำมัน
     –          ข้อมูลการสำรวจพื้นที่ เพื่อพิสูจน์ความเสียหายที่เกิดขึ้นกับทรัพยากรธรรมชาติทั้งหมด
                โดยระบุระดับความเสียหายที่เกิดขึ้นต่อทรัพยากรธรรมชาติ
     –          ข้อมูลการประเมินความสามารถในการแก้ไขและฟื้นฟูของทรัพยากรธรรมชาติที่ได้รับความ
                 เสียหายด้วยเทคนิค และวิธีการที่เหมาะสม
     –          รายงานการประชุมของหน่วยงานที่เกี่ยวข้อง เช่น คณะกรรมการป้องกันและขจัดมลพิษทางน้ำ
                เนื่องจากน้ำมัน ซึ่งมีรัฐมนตรีว่าการกระทรวงคมนาคมเป็นประธาน ,อนุคณะกรรมการป้องกันและ
                ขจัดมลพิษทางน้ำเนื่องจากน้ำมัน ซึ่งมีอธิบดีกรมเจ้าท่าเป็นประธาน ,คณะกรรมการเยียวยา
                ผู้ได้รับผลกระทบจากเหตุการณ์น้ำมันรั่ว ซึ่งมีผู้ว่าราชการจังหวัดเป็นประธานคณะกรรม ฯลฯ
          2.  การท่องเที่ยวและเศรษฐกิจ
  ผลกระทบที่เกิดกับผู้ประกอบการโรงแรม รีสอร์ท ร้านอาหาร
  การเก็บข้อมูลผลกระทบ
      –          ประเมินความเสียหายเนื่องจากการสูญเสียรายได้ เนื่องมาจากเหตุการณ์น้ำมันรั่ว โดยพิจารณา
                  ถึงรายได้ที่สูญเสียไป ที่ตั้งจำนวนผู้ประกอบการ จำนวนนักท่องเที่ยว สภาพเศรษฐกิจและสังคม
          3.  ประชาชนที่ประกอบอาชีพประมงและกิจการเกี่ยวเนื่องกับสัตว์น้ำ
  ผลกระทบที่เกิดกับผู้ประกอบอาชีพประมงชายฝั่ง แพปลา ผู้แปรรูปสัตว์น้ำ ผู้จำหน่ายอาหารทะเล
  การเก็บข้อมูลผลกระทบ
     –          ปริมาณสัตว์น้ำที่จับได้และรายได้จากการจับสัตว์น้ำในช่วงฤดูกาลนี้ในปีก่อนๆ
     –          รายได้(เฉลี่ยต่อวัน)จากการแปรรูปสัตว์น้ำ และการจำหน่ายอาหารทะเล ในปีก่อนๆ
     –          จำนวนวันที่มีการปนเปื้อนคราบน้ำมันในทะเล และไม่สามารถออกเรือจับสัตว์น้ำได้
     –          ค่าใช้จ่ายที่เพิ่มมากขึ้น เมื่อไม่สามารถจับสัตว์น้ำในบริเวณที่ปนเปื้อนคราบน้ำมันได้ และต้องออก
                 เรือเพื่อจับสัตว์น้ำในระยะทางที่ไกลกว่าเดิม
          4.  สุขภาพของประชาชน
  กลุ่มผู้ได้รับผลกระทบที่เกิดจากไอระเหยและการสัมผัสคราบน้ำมันที่รั่วไหล
          1)      ประชาชนในพื้นที่
          2)      เจ้าหน้าที่ผู้เข้าดำเนินการฟื้นฟูชายหาด
          3)      อาสาสมัครทั่วไป
  การเก็บข้อมูลผลกระทบ
     –          ระยะห่างจากบริเวณที่พักอาศัย กับจุดที่มีคราบน้ำมันรั่วไหล
     –          เป็นผู้ที่เข้าไปในบริเวณที่มีคราบน้ำมันรั่วไหลหรือร่างกายได้สัมผัสคราบน้ำมันโดยตรง
                และระยะเวลาที่อยู่ในบริเวณนั้น หรือได้สัมผัสคราบน้ำมัน
     –         สังเกตอาการผิดปกติของระบบทางเดินหายใจ หรืออาการผิดปกติของผิวหนังบริเวณที่สัมผัส
                คราบน้ำมัน และหากพบว่ามีอาการผิดปกติของร่างกาย ซึ่งอาจมีสาเหตุมาจากการสูดดมหรือ
                สัมผัสคราบน้ำมัน ควรพบแพทย์เพื่อตรวจร่างกาย
 

  • สอบถามหน่วยงานราชการในพื้นที่ว่าหน่วยงานใดเป็นผู้มีอำนาจรับผิดชอบ
    • สำนักงานทรัพยากรธรรมชาติและสิ่งแวดล้อมจังหวัด
    • สำนักงานเจ้าท่าภูมิภาค
    • ศูนย์อนุรักษ์ทรัพยากรทางทะเลและชายฝั่งในจังหวัด
    • คณะกรรมการสอบสวนข้อเท็จจริงเหตุการณ์น้ำมันดิบรั่วไหลในทะเล
    • คณะกรรมการเยียวยาผู้ได้รับผลกระทบจากเหตุการณ์น้ำมันรั่ว

 

  • จัดเตรียมเอกสาร หลักฐาน เพื่อยืนยันความเสียหายที่ได้รับ

    • ภาพถ่ายความเสียหาย เช่น ภาพคราบน้ำมันบนชายหาด โดยระบุวันที่และตำแหน่งที่ถ่ายภาพ อย่างชัดเจน
    • ผลการตรวจสุขภาพ กรณีพบความผิดปกติของร่างกายภายหลังการสัมผัส หรือสูดดมคราบน้ำมัน
    • ปริมาณสัตว์น้ำที่จับได้ในช่วงเดียวกันนี้ของปีก่อนๆ
    • รายได้เฉลี่ยในการขายสัตว์น้ำในช่วงเดียวกันนี้ของปีก่อนๆ
    • ค่าใช้จ่ายที่เพิ่มมากขึ้น เมื่อไม่สามารถจับสัตว์น้ำในบริเวณที่มีการปนเปื้อนคราบน้ำมันได้ และต้องออกเรือไปในพื้นที่อื่นซึ่งไกลกว่าเดิม
    • สถิติจำนวนผู้เข้าพักในโรงแรมในช่วงเดียวกันนี้ของปีก่อนๆ
    • รายได้เฉลี่ยในการขายสินค้าในช่วงเดียวกันนี้ของปีก่อนๆ

 

  • ยื่นคำร้องทุกข์ต่อคณะกรรมการเยียวยาผู้ได้รับผลกระทบจากเหตุการณ์น้ำมันรั่วเพื่อเรียกร้องให้บริษัทพีทีที โกลบอล เคมิคอล จำกัด (มหาชน) ชดใช้ค่าเสียหาย

  ทั้งนี้ เพื่อประโยชน์ในการติดตามเรื่อง ควรดำเนินการ ดังต่อไปนี้

  • สำเนาคำร้อง พยานหลักฐานไว้  1 ชุด ให้เจ้าหน้าที่รับรองว่าได้ยื่นต้นฉบับไว้แล้ว เพื่อเป็นหลักฐานว่าได้มีการร้องทุกข์และยื่นพยานหลักฐานไว้ต่อหน่วยงานรัฐ
  • สอบถามเจ้าหน้าที่ถึงระยะเวลาในการดำเนินการผู้รับผิดชอบ เบอร์โทรศัพท์ที่จะติดต่อสอบถามความคืบหน้าได้
  • ควรตรวจตราจดหมายที่ส่งมาที่บ้านหรือที่อยู่ที่ให้ไว้กับเจ้าหน้าที่ ว่าเจ้าหน้าที่แจ้งให้เราซึ่งเป็นผู้ร้องดำเนินการเพิ่มเติมหรือไม่อย่างไร และหากมีข้อสงสัยให้ติดต่อกับเจ้าหน้าที่เพื่อสอบถามโดยเร็ว
  • ในระหว่างการพิจารณาของเจ้าหน้าที่ ควรติดตามขอดูเอกสารพยานหลักฐานในการพิจารณาของเจ้าหน้าที่หากเห็นว่าสิ่งใดไม่ถูกต้อง ให้ดำเนินการโต้แย้งคัดค้านเป็นหนังสือให้เจ้าหน้าที่ทราบทันที
  • ในการติดต่อกับเจ้าหน้าที่ เพื่อชี้แจงพยานหลักฐานใดๆ หากไม่มีความชำนาญพอในรายละเอียดที่เป็นเรื่องเทคนิคเฉพาะทาง ควรจัดเตรียมบุคคลที่มีความรู้เฉพาะด้านในเรื่องดังกล่าว ไปพร้อมกับผู้ร้องเพื่อช่วยชี้แจงให้เจ้าหน้าที่ทราบได้
  • หากไม่ได้รับความสะดวกควรติดต่อขอเข้าพบเพื่อชี้แจงปัญหาต่อผู้บังคับบัญชาระดับสูงในหน่วยงานนั้น
  • การใช้สิทธิทางศาล

    • การใช้สิทธิในการฟ้องเพื่อเรียกค่าเสียหายจากบริษัทพีทีที โกลบอล เคมิคอล จำกัด (มหาชน)เช่น ความเสียหายที่เกิดขึ้นจากการขาดรายได้ของผู้ประกอบการโรงแรม ชาวประมง และกิจการอื่นๆบริเวณชายหาด โดยการฟ้องเป็นคดีแพ่งเรียกค่าเสียหาย
    • การใช้สิทธิในการฟ้องเพื่อให้มีการฟื้นฟูทรัพยากรธรรมชาติ โดยฟ้องเป็นคดีปกครองให้หน่วยงานรัฐที่มีอำนาจหน้าที่ดำเนินการฟื้นฟูทรัพยากรธรรมชาติที่ได้รับผลกระทบ โดยสามารถไล่เบี้ยค่าเสียหายกับบริษัทที่เป็นผู้ก่อมลพิษได้

      ทั้งนี้การฟ้องร้องดำเนินคดีมีรายละเอียดในการดำเนินการ ประชาชนควรปรึกษานักกฎหมายหรือทนายความก่อนใช้สิทธิ
 
 
  อ้างอิง : โครงการการจัดทำคู่มือการประเมินความเสียหายจากระบบนิเวศและทะเลจากน้ำมันรั่วไหล
                 กรมควบคุมมลพิษ กระทรวงทรัพยากรและสิ่งแวดล้อม

บทความที่เกี่ยวข้อง